- IURA
- I.IURAmons Galliae Lugd. Sequanas ab Helvetiis discludens. Unde Glareanus, de finibus Helvetiae canens, inquit:Denique ad Occiduas umbras, Zephyrumque tumentemBurgundos acres habet, et diserimen utrinqueCervices, o Iura, tuas, qui Sequanae ruraScindis ab Helvetits numquam sine gramine campis.Eiusdem meminit Sanazar. l. 3.Ostendit sacrum mons ubi Iura nemus.Pro ratione locorum et regionum varia sortitur cognomina. Plin. 1. 3. c. 4. A Strab. vocatur Iurassus sed in extremo l. 4. p. 193 Iopa, Gallice S. Claude, ab eo Monast. quod a Lupicino et Rom. fratribus conditum primo Condatisco, dein S. Augendi, tandem S. Claudii vocatum est. Item, le Ioux: quod Abbatiae quoque ad Urbam, et vico ad Dubim nomen: ab Allobrogibus Iurten ab ea parte appellatur, quâ silvosissimus. Ab Helvetiis autem recentioribus, ad Mer. Schaffmatt, et ab hepatis cocti similitudine: Leberberg idem mons vocatur, eo quod hepatis elixati colotum saxa (quorum magna in eo copia est) referant. Alii tamen a castris derivant, quasi dicas Castrorum mons Legerberg, eo quod vestigia et inscriptiones quaedam testentur, Iulium Caesarem illie castrametatum esse. Quod non videtur probandum. Incipit autem intra Brugas oppid. ad Arolam flum. in Helvetiis, ubi Batzberg a pago Bozzen diocitur, deinde rectâ ad Occas. secundum Arolam ad Solodorum progreditur, ibique hodie Hovvenstein vocatur. Vide infra. Hinc ad Bipennes opp. ad Neacrim vulgo Novum castrum: Deinde inter Occas. et Mer. deflectit Genevam usque, ac ultra etiam in Sebusianos hodie Bellicenses Ceterum in dicto iam tractu pluribus locis transitur. MScr. Baudr. a Sept. Rhenum usque porrigitur, et a Mer. Genevam ac Bressiam attingit. Eius pars minuta, la Cerdo, usque ad Rhodanum extenditur, 4. leuc. infra Genevam Ioh. Baptistae Plantino, totus fere longitudinis suae respectu, Helvetiae est hodie, Porrigitur enim illa ab opp. Waldshutto, in Rauracorum finibus, ubi Arola se Rheno miscet, ad Rhodani Clusam usque, non procul a Geneva. Alii eum incipere volunt in Pago Tigurino apud opp. Regensberg et inde sub nomine Lagerberg, per obliquum tractum, Baden versus, Dagerfelden, Klingnavv et Waldshut usque pertingere. Prope Farnspurgum, in agro Basil. dicitur Schaffmatt; inter Olten et Homburgensem praefecturam Niderhavvenstein: Inter Vallenburgum et Balstallium Oberhavvenstein, ubi onusti currus grandibus per declive funibus demittuntur. Occas. versus procedendo nuncupatur Wasserfall. i. e. aquae lapsus. Ulterius eundo Iurtem, prisco fere nominc. Brachium eius, quod se Basileam versus extendit, Blovven dicitur. Fertilis est et in variis vallibus Fricktal, Lauffental S. Immerstal, sub Ep. Basil. Comitatu Vallangino, sub quo Vaux de Ruy, le Lode, la Sagne, les Brenets et Chaudefond: Vaulx Travers, sub Comit. Neocomensi: la S. Croix, de Ioux, es Clees, et Vasllorbe, sub dit. Bernensi, egregie habitatur. Quae familiae tractum eius nobilisimae in agro Raurico incoluerint. Vide apud Urstis. Epit. Hist. Basil. c. primis. Praeterea in monte hoc Virginis Castrum, a Caesare exstructum, Fons nivis in aestate, Puteus crystallo plenus, abies et betula laudatissima, tauxus quoque, unde arcus et arcubalistae, fluv. Orba admirando ex lacu Iuriensi exitu, Petrâ pertusâ, etc. Vide inprimis Plantinam supra laudatum Helv. Nov. Antiqq. c. 5. A lura dicti Transiurani, quos Fredeg. l. 5. c. 37. Alamannis confines facit, ac Aventicenses eis tribuit. Horum regio Burgundia Transiiurensis quibusdam dicitur. Rodulphi posteros Reges Inrenses Frodoard. vocat, quod circa Iuram regnarent: quos quidam Reges Burg. Transiurensis, alii lato nimis nomine Reges Burgundiae et Galliae cis Alpinae vocant. Territorium Iurense quoque hinc appellatum. Hadr. Vales. Notit. Gall.II.IURAvulgo Iura, Yl, ins. Scotiae, ei ad Occ. adiacens, et Hebridum una, ad Bor. Hylae Ins. cum aliquot castris, in ora Orientali.
Hofmann J. Lexicon universale. 1698.